5 Lợi Thế Chính Của Dịch Thuật GPT Không Thể Bỏ Qua
O.Translator
Oct 09, 2023

Tạm biệt những bản dịch cứng nhắc: GPT đã làm gì để lật đổ thế giới dịch thuật?
Bạn có từng bị những bản dịch máy móc, khô khan và thiếu cảm xúc “hành hạ” chưa? Nhìn thì hiểu từng chữ, nhưng ghép lại thì cứ thấy “sai sai”. Thật lòng mà nói, các công cụ dịch máy truyền thống đã giúp chúng ta rất nhiều trong mấy chục năm qua, nhưng giữa chúng và một bản dịch “chuẩn chỉnh” vẫn luôn có một bức tường vô hình ngăn cách.
Cho đến khi GPT (mô hình tiền huấn luyện sinh sinh) xuất hiện như một cơn lốc, chúng ta mới nhận ra: kỷ nguyên mới của dịch thuật đã thực sự bắt đầu. Nó không chỉ nhanh hơn, chính xác hơn, mà quan trọng là nó dường như thật sự “hiểu” những cảm xúc tinh tế và bối cảnh phức tạp mà chúng ta muốn truyền đạt. Vậy GPT đã dùng “phép thuật” gì mà khiến việc dịch trở nên “có não” đến vậy?
Không còn là “trò chơi đoán từ”, mà là thực sự “đọc hiểu” ngữ cảnh
Hiểu ngữ cảnh nghe có vẻ hơi trừu tượng, nhưng đó lại chính là linh hồn của một bản dịch chất lượng cao. Cùng xem thử một ví dụ nhỏ nhé:
“I didn’t see her face because of the mask.”
Một công cụ dịch không đủ thông minh có thể sẽ chỉ lạnh lùng bảo bạn rằng “vì cái mặt nạ nên không nhìn thấy mặt”. Nhưng nó sẽ không nghĩ sâu hơn: rốt cuộc “mặt nạ” ở đây là gì? Là mặt nạ lộng lẫy ở dạ hội hóa trang, hay là chiếc khẩu trang mà chúng ta đeo hàng ngày?
Đây chính là điểm xuất sắc của GPT. Trong kho dữ liệu khổng lồ mà nó đã “đọc qua”, có cả bối cảnh về những sự kiện y tế công cộng tràn ngập vài năm gần đây. Nó có thể nhanh chóng nhận ra rằng, ở đây “mask” rất có thể là chiếc khẩu trang chúng ta dùng để phòng dịch, từ đó đưa ra một bản dịch sát thực tế hơn.
Khả năng này đối với dịch tài liệu chuyên ngành đúng là cứu cánh. Thử tưởng tượng xem, một bản hợp đồng pháp lý hay hướng dẫn kỹ thuật mà hiểu sai một thuật ngữ thì hậu quả sẽ khôn lường. GPT có thể bắt được mạch logic và các tham chiếu trước sau trong văn bản dài, đảm bảo bản dịch mạch lạc và chính xác. Muốn tự mình trải nghiệm không? Hãy thử xem các công cụ AI hiện nay có thể dễ dàng xử lý dịch PDF, đồng thời giữ nguyên định dạng gốc như thế nào nhé.
Tạm biệt giọng điệu robot, để bản dịch tràn đầy cảm giác “người thật việc thật”
“Tín, đạt, nhã” là đích đến tối thượng của dịch thuật, nhưng dịch máy truyền thống thường chỉ làm được “tín”, còn “đạt” và “nhã” thì lại vấp ngã, để lại một đống văn bản đậm chất “dịch máy”.
Không tin ư? Hãy cùng thử so kè bản dịch của câu dài này nhé:
- Câu gốc: “Although he was tired after working long hours, he still decided to go to the gym, which his doctor had advised him to do for improving his health.”
- Dịch máy truyền thống: “Mặc dù làm việc lâu khiến anh ấy rất mệt, nhưng anh ấy vẫn quyết định đến phòng gym, đây là điều mà bác sĩ đã khuyên anh ấy nên làm để cải thiện sức khỏe.” (Đọc lên có thấy hơi rối không?)
- GPT dịch: “Dù làm thêm giờ khiến anh ấy kiệt sức, nhưng anh vẫn quyết định đến phòng gym, dù sao đây cũng là lời khuyên của bác sĩ để cải thiện sức khỏe.” (Có phải nghe mượt mà tự nhiên hẳn không?)
Sự khác biệt nằm ở chỗ, văn bản do GPT tạo ra hiểu rõ hơn thói quen nói của người dùng ngôn ngữ đích. GPT sẽ chủ động điều chỉnh thứ tự từ, chọn từ ngữ tự nhiên hơn, thậm chí thêm vào những từ giúp câu văn trôi chảy, khiến cả câu đọc lên như người bản xứ viết vậy. Cảm giác “đúng chất người” này chính là linh hồn của trải nghiệm đọc.
Góc nhìn công bằng hơn: Nỗ lực xóa bỏ định kiến trong ngôn ngữ
Ngôn ngữ là tấm gương phản chiếu văn hóa, đôi khi cũng không tránh khỏi việc phản ánh những khuôn mẫu xã hội. Ví dụ, khi dịch một số nghề nghiệp trung tính (như “doctor” hay “engineer”), một số mô hình dịch cũ có thể mặc định sử dụng đại từ nam giới.
May mắn thay, nhờ dữ liệu huấn luyện đa dạng và phong phú hơn, GPT đã có bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực này. GPT sẽ chủ động tránh những thiên kiến về giới, mang lại bản dịch trung lập và khách quan hơn. Có thể đây chỉ là một bước nhỏ về mặt công nghệ, nhưng lại là một bước tiến lớn đầy tính nhân văn.
“YYDS” cũng hiểu luôn? Bắt trend cực dễ với các meme hot và tiếng lóng mạng
Ngôn ngữ là thứ sống động, luôn tiến hóa không ngừng, nhất là trong thời đại internet. Một meme vừa xuất hiện hôm nay, có thể ngày mai đã phủ sóng khắp mạng xã hội.
Đây thực sự là một thách thức lớn đối với các công cụ dịch thuật. Nhưng điều làm GPT lợi hại là “thực đơn” của nó bao la bát ngát, từ kịch Shakespeare cho đến những bài đăng mạng xã hội mới nhất, cái gì cũng có. Nhờ vậy, GPT cực kỳ linh hoạt khi hiểu và dịch các tiếng lóng, thành ngữ, thậm chí cả ngôn ngữ mạng. Với những doanh nghiệp hay cá nhân cần làm marketing bản địa hóa, hoặc chỉ đơn giản muốn hiểu dân mạng nước ngoài đang bàn gì, thì đây đúng là tin vui từ trên trời rơi xuống. Muốn biết AI dịch mạnh cỡ nào ở những lĩnh vực văn hóa “niche”? Xem ngay bài viết này về nghệ thuật dịch manga là rõ!
Tiến hóa không ngừng: Tương lai của dịch thuật bằng GPT đã đến
Điều khiến mọi người phấn khích nhất là gì? Chính là khả năng học hỏi và tiến hóa không giới hạn của GPT.
Những gì chúng ta thấy hôm nay có lẽ chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về năng lực của nó. Khác với các công cụ dịch truyền thống vốn dựa vào quy tắc cố định và kho ngữ liệu, những công nghệ như mô hình GPT của OpenAI ngay từ kiến trúc đã cho phép nó ngày càng “thông minh” hơn nhờ học hỏi liên tục.
Vậy nên, thay vì gọi GPT là “sản phẩm thay thế” cho dịch máy truyền thống, mình thích gọi nó là “bản tiến hóa” hơn. GPT đang tái định nghĩa cách chúng ta tương tác với các ngôn ngữ khác nhau, khiến việc giao tiếp trở nên mượt mà và chính xác chưa từng thấy. Nếu bạn muốn khám phá sâu hơn về những ưu điểm nổi bật của dịch GPT, hãy đọc thử bài này nhé: “5 lợi thế của dịch GPT mà bạn không thể bỏ qua”.
Bạn đã sẵn sàng bước vào kỷ nguyên giao tiếp không rào cản do AI dẫn dắt chưa?